Bir Site Nasıl Yapılırın Hikayesi?

Merhaba arkadaşlar,

Bugün size bir site yapmak için çıktığım yolda ne gibi yollardan geçtiğime değineceğim. Bildiğiniz üzere basit anlamada 3-5 veya 10 sayfalık statik bir site birazcık HTML ve CSS hadi birazcık da javascript (JQUERY diyelim) ile çok rahat yapılabilir tabi kodlamasını biliyorsanız. Eğer misafir kullanıcı ile etkileşimli veya sık güncellenecek dinamik bir site istiyorsanız tabi işin doğası yukarıdaki bildiklerinizin yanına PHP, ASP.NET veya JSP (JSF) den birini de eklemeniz gerekecek ve veritabanı kullanmayı da bilmeniz gerekecek haliyle bu site için. Peki basit anlamda statik bir site veya daha kompleks dinamik site en az gayretle nasıl yapılır? işte ben bu sorunun cevabını henüz  bulabilmiş değilim çünkü teknoloji her geçen gün ilerliyor ve tamam buldum dediğim sırada bir başkası onu koltuğundan ediyor. Bildiğiniz üzere önceden site yaparken tablo kullanmak moda idi. izlediğiniz tasarım videolarında anlatan kişi önce şöyle bir güzel tablo çizer sonra çizdiği tabloda insan çizer gibi sitenin kolunu bacağını gövdesini çizerdi. Günümüzde ise artık "div" kullanımı moda. ilerleyen süreçte ne olur bilinmez. 

Her neyse dönelim konumuza. Bir site en kısa ve en güzel bir şekilde nasıl yapılır diye çıktığım yolda şu ana kadar bir çok platformla tanıştım ve her seferinde "vay arkadaş bunu şu ana kadar nasıl duymadım..." şeklinde veryansın etmediğim de olmadı değil ta ki bir diğeri onu koltuğundan edene dek. İşte basit anlamda HTML ve birazcık da CSS bilgisiyle başladığım site yapma yolunda baktım ki her şeyi tek tek elle yazıyon, dedim arkadaş böyle şey olmaz bu kadar millet elle mi giriyo tüm kodu. Sonra bir baktım ki hazır kod editorleri var bu işi sizin için yapan (ASP.NET, JSF(JAVA FRAMWORKS (ZK, SPRİNG)), DREAMWEAVER ...). Aradan geçen zamanda tabi biraz da PHP ve MYSQL öğrendikten sonra artık dinamik site bazlı düşünür olmuştum. Ama yine de bazı şeyler eksik gibi geliyordu bana. Kodları görsel olarak editor yardımıyla yazsak da yine çok fazla kod bilgisi bilmeye ve görsel anlamda fotoshop veya onun açık kaynak versiyonu (open source)  GİPM'i bilmek gerekiyordu. Bu ise ciddi bir süreçti. Yeni bir sayfa eklerken belki editor yardımıyla öncekine göre daha rahat yapabiliyorduk sayfayı ama yine de işin doğasında olay manuel yani elle yapılıyordu.

Tam da bu iş böyle yürümez, site yapmanın daha kolay yolu yok mu dediğim bir sırada arkadaşın birinden ben sitemi "wordpress"te yaptım sözü bende ciddi yankı buldu. Wordpress de neyin nesiydi. Zaten araştırmayı seven biri olarak başladım araştırmaya. İnanır mısınız bir worpress'i localhostta çalıştırmak neredeyse 15 günümü aldı. bir türlü çalıştıramıyordum ama sonucu merak etmekten de kendimi alamıyordum. Nihayet başardım ve denemeye başladım.  Amanın o da ne: artık kod yazmak yok! Eklenecek içerik yönetim panelindeki çok kullanışlı içerik editörüyle çok rahat eklenebiliyor. Ayrıca içeriğe çok farklı biçim verebiliyorum. Görsel anlam da değişik ayarlamalar yapabiliyorum. Kendi kendime düşünüyorum "galiba bu son nokta herhalde". Tabi işin ucunu wordpress ile bırakacak mıydım sizce? Hayır. Sonra geçtim "joomla"ya. ilk kurunca gelen o beyaz şeffaf ekran beni mest ediyordu. Wordpressten sonra ülkemizde en rövaşta olan içerik sistemidir diyebilirim. Fakat bir şey yanlış gidiyordu. Eklediğim içeriğin nerede çıkacağını (hangi blokta) bir türlü ayarlıyamıyordum. Herhalde ilk izlenimim olsa gerek bugün bile aradan geçen o kadar zamana rağmen "joomla" öğrenmenin "drupal" öğrenmekten çok daha zor olduğunu düşünüyorum. Ama joomla'nın yönetim panelindeki o görüntü zevkini çok az içerik yönetim sisteminde buldum diyebilirim. Joomla kullanan arkadaşlara tavsiyem joomlada "K2" diye bir eklenti var. O eklenti ile beraber yönetim paneli daha kullanışlı ve da sizin kontrolünüzde oluyor. Mutlaka deneyin derim. Her neyse joomladan sonra geçtim "drupal"e. Amacım başta da olduğu gibi bir site en hızlı ve en güzel nasıl yapılır sorusunun cevabını kendimce bulmak (sanki madalya verecekler bulsam :D). Tabi ilk drupal'i kurdum bana bayağı yabancı geldi açıkçası ilk başta. Kendi kendime diyordum yahu bunun nasıl bir editorü var böyle ben yazıyı nasıl şekillendireceğim. Hakikaten drupal'in normal kurulumundaki editorde yazıya şekil vermeniz için (örneğin kalın, italik, sağa-sola yaslı) koda bulaşmanız gerekiyor. Sonra bir bakıyon yazı linkine "node/sayı" şeklinde. Halbuki hem wordpress'de hem de joomla'da böyle bir sorunla karşılaşmıyorsun. Tabi bunlar benim ilk düşüncelerimdi drupal'in bu durumuna sorunlu demek. Sonradan fark ettim ki drupal piyasaya sade bir çekirdek sürümü ile çıkıyor. Onu ehilleştirmek sana kalmış, bunu ise eklentilerle yapıyon. Editör mü istiyon istersen ckeditörü, istersen BU editörü istersen fckeditörü hangini istersen kur. Aynı şekilde link sorununu çözmek mi istiyon kur "pathauto" modülünü sorun bitsin. Aynı şekilde performans mı istiyon kur "boost" modülünü al sana performans. Tabi gaza gelip tüm eklentileri de kurmaya çalışmayın sitenizi internette görmek için 3-5 dakika beklersiniz. Yani işinizi görecek eklenti dışında bir tane fazla yüklememeye çalışın derim. Bunu sadece drupal için demiyorum, ister php diliyle yazılmış drupal, joomla, wordpress... isterse de asp.net ile yazılmış dotnet nuke, umbraco, orchard, composite c1... olsun durum aynı.

Her neyse ben de https://www.acquia.com/blog/how-learn-drupal yazısındaki içerik yönetim sistemleri arasındaki git-gelli durumla bayağı karşılaştım. Öyle ki sabah wordpress, öğle joomla akşama ise drupal :D (işin espirisi). Ama hepsinin kendine göre avantajı ve dezavatajı olduğu kesin. Önemli olan senin ihtiyacın ve senin ihtiyacına en uygun olan hangisi.

Her neyse ilerleyen dönemde webmatrix 2'yi keşfettim. Çünkü daha önce php dili ile yazılmış içerik yönetim sistemlerini XAMPP veya WAMP server ile test ediyordum ve ASP.NET ile yazılmış IIS'te çalışması gereken içerik yönetim sistemleri test edemiyordum. Açıkçası IIS kullanmak bana zor geliyordu (Tabi bilgisayarınızda .NET yüklüyse IIS de gerekmeyebilir). Sonuç olarak Webmatrix 2'yi keşfetmek bende yeni bir ufuk oluşturdu. Artık istediğim içerik yönetim sistemini çok rahatlıkla indirip kurup test edebiliyordum.

Webmatrix 2

 Artık daha önceki araştırdığım "bir site en hızlı ve en iyi nasıl yapılır?" daha çok dallandı budaklandı. Aralarında Umbraco, Orchard ve Composite C1'in de olduğu bir çok .NET platformlu içerik yönetim sistemini test ettim. Orchard'ın yapı olarak drupal'e benzediğini görünce çok şaşırdım (field-node-block-page olarak yani). Ayrıca Orchard'ın "Blogger" gibi widget eklenimi beni daha da şaşırttı. Bir başka şaşkınlığım ise 2010 yılına kadar Avrupa'da paralı içerik yönetim sistemi olan Composite C1'de oldu. Çünkü indirme sayısına bakıldığında önemsiz gibi görünen bu cms bence ileride çok tutacaklardan biri olacak. Öyle ki yönetim paneli ve modül eklenmesi çok kolay. En kullanışlı yapısından birisi ise editorü. Composite C1'de bir foto galeri eklemek veya video eklemek (add > function > nivo slider olay bitti!!!)... kendine has ve güzel bir yapısı var anlayacağınız. Yani Composite C1 nasıl çoğunluk tarafından keşfedilmemiş esas şaşkınlığım da orada zaten. 

Bu günlerde ise cms üstü yapılar olan Sharepoint ve Liferay var inceleme gündemimde. Kısacası HTML ile başladığım süreç nerelere geldi dayandı ve hala "java based web platforms" denilen ZK ve SPRİNG tarzı platformları keşfedemedim.

İlerleyen  günlerde yeni denizlere yelkenaçmak üzere hoşçakalın.

Categories: bir site nasıl yapılır, cms, content management systems, dinamik site yapımı, içerik yönetim sistemi, statik site yapımı